Biografie van FM Zeilstra

…

Maken stappen mijn grond,

dan water mijn zicht

      maken steentjes de rimpels

      dan rimpels de tijd

Maken bomen me licht,

dan geeft ruisen mij kleur

      maken vogels mijn ruimte

      de ruimte mijn deur

Bepaald zuchten mijn liefde

     bepaald lijden dan mijn nacht?

Wil hoe heikel de dood

     me van die wacht dan bevrijden?

Asiel voor schaduw

Je zou hier helemaal niet komen!

Je zegt: ik werd geduwd. Je zegt: ik stond vooraan

Blootsvoets ben je toen maar gaan lopen

En nu meet je je hier mijn schoenen aan

Ik kan je illusies de ruimte geven. Ik,

met mijn pronkkasten vol vooringenomenheid

Ik vraag je: wat is jouw streven,

Toch niet dezelfde hardnekkige bekrompenheid?

Je zegt: ik wil je zien. Je zegt: ik wil je passen

Ik zie je dromen glinsteren van nieuwsgierigheid

Ik bied je oude concepten, belegen matrassen

en naast de baan in tv geraakte stompzinnigheid

Ook kan ik met mijn schoenen, truien, mutsen, jassen

proberen warmte en thuis te geven aan jouw lot

Maar de dode dingen zullen het nooit echt leren

Jij zegt: de zon niet, maar wie me ziet die is mij God

Karma

Je moeder wacht in de coulissen. Ze kijkt

Ze ziet je woorden en je tanden verliezen

Buiten de piste wacht ze geduldig,

heeft behalve leven toch alle tijd

Ook jouw botten zullen breken,

eens wordt ook jouw vlees ontzet

Dan ontkleur je, vergrijst alles van waarde,

wordt ook jouw dag met levensvrees besmet

Uiteindelijk gaat het zaallicht aan,

ontlucht je adem, is het klaar, de cirkel rond

Als hoop verschijnt met tere roze vleugels,

en een circus opzet dat van voren af begint,

weet je dat je moeder nog een ronde blijft

En jij blijft eeuwig kind.

Muze

Wacht! dacht ze me nog na

Weerspannig gat, kiem, bron

waaruit mijn oorsprong sproot

Tocht en koude sloegen aan

Ik weerde me, haarloos en bleek

terwijl mijn navel gloeide

Met ingehouden adem snikkend

testte ik de streng. Na jaren

trekken en vele havens aangedaan  

ben ik los, ter plekke. Hoor ik stilaan,

van overzee haar zuchten zwellen:

Van ruis tot fluisteren, eerst zacht

Tot roepen in de nacht

Tot schreeuwen in de nacht

Tot stormen in de nacht

Schemer

Op dit bankje zou je gezeten hebben, al die tijd

Met je rechte rug gebruikte je nauwelijks leuning

Je voeten pookten vluchtige beelden uit de aarde

Je handen in je schoot omsloten niets

Ik zie een schim daar in je sporen passen. Het zit

en overpeinst de rimpelloze vijver. Met een geeuw

ontneemt het sfeer van lucht, zoals een zwaan het zwart wit

Terugtrekkende waterjuffers zoemen bijna stil

Langzaamaan woekeren de fragiele beelden dicht

met mijmeringen verslingerd aan algengroen

Tenzij een godswonder of een najaarsstorm

ons bijna verlopen verbond nogmaals belicht

Terwijl dat alles

Terwijl wolken voorouders leken en namen hadden,

Terwijl weermannen de verschijnselen verklaarden,

en parlementsleden elkaars handen bestudeerden,

gebeurde het. Toen begon het bloeien

Het gebeurde ver buiten ons aandachtsveld,

we hoorden ervan en we schudden onze hoofden.

Pijnlijk moet het zijn geweest. Gruwelijk, ja

zo overweldigend dat alle voorstelling er in oploste

Uitputtend dachten we aan hulp. We wachtten lang

Vingers die ontzetting wezen stompten af

Hoop en vrees verscheurden ons. We waren radeloos

We stonden stil toen we ervan hoorden. Als bevroren

Terwijl het heel erg was en pijn moest doen

Terwijl we hoofdschuddend naar handen staarden

Terwijl het voorzien was. Terwijl dat alles!

Bloeien er bloemen. Ze bloeien anders, heel anders.

Zonder jou de eeuwigheid

Waar ik toe in staat ben

Wat ik al niet til

Wat ik al kan opslaan

Wat ook ik maar wil

Tijd kan ik makkelijk doden

Kijk het recordboek er maar op na

Alleen eeuwigheid is nog verboden

De klok tikt door, maar stil

Wat we elkaar nog kunnen zeggen

Wat we samen nog kunnen doen

Is bron van het aanhoudend tikken

Leven we nog dromen van toen

Grote gaten dichten in de nacht

Als het weer en de betrekkelijkheid

eerst zorgvuldig is buiten gesloten

ga ik grote gaten dichten in de nacht

Nut, ruis en rampen laat ik

los van elkaar, gelaten

dobberen op de donkere dekenzee

Een binnendeur stuwt de adem zacht

Tot ook die later langzaam

in gewillig slot zal vallen

Vanzelf plooit het negatief zich in de vorm

Verzinkt het origineel in de mal

waarin het stolt en licht zal krimpen

Enige speling blijft (noem het mystiek).

Een gelukkige flinterdunne marge waarin ik

mijn broeders hoeder waakzaam weet

Vanuit die benauwde ruimte

zal het wonder met één wulpse trilling

“u-wie” roepend haar missie voltooien

en mijn hemel met mijn aarde verenigen

Lever du jour

Met een geeuw ontgoochel ik behoedzaam

de greep van vorst op de duisternis.

Voordat ik mijn almachtige glorie

alle hoeken van de kamer zal laten zien

ontpopt zich eerst met voorzichtig rekken

mijn wankele wezen.

Voordat voortplantingsdrang    

in geslachtsdrift vergeten wordt,

en de klok gaat tikken.

Eer een volgende golf rompslomp aan zal slibben,

die de waan van de dag zal bepalen,

fluistert mijn slaapbrakke stem:

“Ik ben hier, ik ben hier. Hier ben ik..”

En labelt met dit povere bericht het moment.

Nu is een pose van korte duur

want leven waaiert stadig aan naar binnen.

Schoenen trappelen onrustig voor de drempel,

de dekmantel hangt, gelucht, naast de deur

Ruis neemt met de minuut toe:

Schuldeisers zullen zich weldra melden

-“Festina lente”, bid ik nog snel,

schraap de keel en fluit mijn eerste lied.

Maangat

Gelijk kaarsen krimpen de dagen

Tot God zo kort als rot is ingeklonken

Met in tienduizend dingen ingebed: een wens,

waarmee hoop en groei nog juist gered

Zie God, zo kort als rot: de mens!

Tot slechts essentie van zichzelf geslonken

Joh, mocht ik door je gaatje turen

Dan zou ik talmen te geloven

Talm ik geloven dat je louter hebt gekaatst

wat door ons effectloos eerder opgeslagen

Wakkerwaans leven

in omgekeerde weerschijn weliswaar

upsidedown en viceversa weliswaar

Op accidenteel doek de reflectie weliswaar

Toch herken ik in dit nachtelijk braken

In ogen, oren, monden de buren

En als ik door mijn haren heel goed kijk

zie ik op hun achterwand mijn eigenlijk

Me bedoen                     (aan Willem Jan Otten)

Met een deurknop in de hand

spits ik de oren.

Fluit daar een wulp einde wedstrijd

Veeg ze dan wat leeft,

en ook wat niet leeft,

van tafel, van huis,

van stad en van land.

Met de deurknop nog in de hand

verdoe ik jaren.

Stroom ik Gods water

over Gods akker.

En terwijl de ruimte uitdijt,

sta ik in het oog

van de storm. Met de deurknop,

binnen noch buiten.

Van welke deur.

En van welk huis.

Van Willem wie?

Morgenroodmantra

Met o beginnen, de rug recht

Staan, met een glimgelachen mond

Vol lange tanden en tongue-tied, stil

Met o beginnen, de kin wijst zacht naar binnen,

Ontspannen, open en rond op o gericht

Tot de ziel ofzo ex nihilo wordt opgelicht

Met o beginnen, zonder uitersten

Naar alpha neigen, mee geven maar stand houden

De medeklinkers die komen laat je gaan

Met o- beginnen, tot plots

tenslotte -mega juichend en onverdroten

alle klinkers raken kortgesloten

Muze

Op het toppunt van schijnen

scheen het een spontaan zelfontbranden,

als ontplofte het. En het liet geen sporen na,

bestond, hoe fraai het ook was, niet meer.

Er restte een wildgat, zonder rafelranden

om aan op te trekken. Gapend open met niks er in,

geen enkel houvast voor een reconstructie.

Zonder letters überhaupt geen zin.

Die lege diepte bewaart het ene trouw.

Ik noem het ene: Het (van vrouw reductie)

En zodra ik het meer tracht in te dammen

zal ook Het (of vrouw) in geest ontvlammen!

Reset

Aan de rand van het verstand

hoorde ik over het juk van het geluk

Bloot sla dood! dapperde ik van m’n stuk

weerstand voelend bij de naderende overkant

Aan de overkant schittert het spiegelland

Waar gelijke mensen mensenwensen wensen

Waar zonder smart ’t noodlot wordt getart

Waar kijken, kijken-lijken, dromen wordt

Waar schaduw bekort geen vlekken laat

En meneer Rorschach het duidbare onduidt

Met handen in het haar een keerpunt zoekt

Daarmee ’t wezen raakt tussen schijnen en blijken

Zonder retour kan de chauffeur de bus niet keren

Kan hij enkel nog ter remise navigeren

Daar draaien, de tegenvoeters negeren om weerom

Op beide benen terug het wankelen te balanceren

Vooruit

Vol vertrouwen ging ik meters

in de horizontale - tegenover tijd in de verticale as:

een gave boog in wording, krommend,

westwaarts op de einder af.

Achter wachtende gordijnen ligt het doel nog in een schemer.

Juist nam ik mij eeuwig ochtend voor

en verknoopte ik lange schaduwen tot perspectief

-             

Toen ongewoon, de zon zich vierkant tegen me keerde.

En aan haar achterzijde verscheen

roodgloeiend mijn naam.

Hoe kon ik in mijn onschuld,

hoe kon ik het niet weten weten,

als ik van weten al niet wist?

Het laatst opgemaakte diagram tekent

met dito bed de logische bestemming..

Zo’n dag

Zo’n dag die nagelbraamt aan je week en als het toch moet

zich louter diagonaal door de deur naar buiten wringen doet

Zo’n dag die je liever schrapt en overslaat

omdat het licht je om te beginnen al tegenstaat

Zo’n dag die scheurt en zich niet meer plakken laat

Verstruikelt, verbreekt, verregent, verzakt of kapseist

En waarop alles wat je ook hoe te eten maakt niet smaakt

Je wegdrinkt wat paste en vervolgens vanzelf ongepast raakt

Zo’n dag waarop, als je al bewoorden kan, je onverstaanbaar blijft

Waarop werkwoorden als staan en gaan ook onvervoegbaar schijnen

Zo’n dag waarop je het noodlot kunt verwachten

En dat ’t je niet deert, zo’n dag!

Een dag om nooit meer te vergeten…

Zondagmorgen

Bij oma een hoog achter

tjilpen duizend mussen

luchtgaten in beton balkon.

Binnen ritselen sigarenbandjes

op het pluche tafelkleed, blijven

kleven aan zoete vingers.

In de tuinkamer, met de

ruisende populieren op het hoge behang,

tovert oom mijn portret uit inkt

Ondertussen, achter vertrouwde kuiten,

vormen dinky-toys een verveloze file.

En beveelt mijn verveelde broer

de plastic soldaatjes met pinda’s

gaten in de rij te schieten..

Benen wisselen, een over de ander.

De lucht wordt zwaarder, het lachen harder.

Soms valt er

(vertraagd als in zo’n moderne oorlogsfilm)

                                                                                 as

naast de asbak

Grootmoeder, moeder,

grootvader, vader, mijn oom,

mijn broertje en ik.

En de mussen buiten:

Ze zaaien niet, ze oogsten niet

en vullen geen voorraadschuren.

Vandaag niet.

Dof kleurt je lijk, madelievengeel.

Toegewijd zijn de weidebloempjes

door je man tussen je dode knoken gestoken,

verleppen er, ontberen er water.

Het draagt je bril parmantig,

streng bijna. Onnodig.

Achter deze  losgeslagen brug naar leven,

waarin, zo laat nog,

gepoetste paarden grazen,

is de zee oeverloos,

de diepte mateloos.

Er waaien al uren meeuwen van zee,

er waaien al dagen meeuwen van zee.

Eigenlijk waaien er al weken meeuwen van zee.

En volgens de verwachtingen

kan dat nog uren, dagen, weken aanhouden,

zullen er nog vele meeuwen van zee waaien.

Nu ik er bij stilsta, herinner ik me

dat dit in wezen al mijn jaren al aan de gang is.

Dus waaien er al mijn jaren al meeuwen van zee

Zeer vermoedelijk is het altijd al zo geweest,

eeuwen, en vermoedelijk zal het altijd zo blijven.

Zullen er eeuwig meeuwen van zee blijven waaien..

Het geheugen is groot als een bos. Je kunt er gemakkelijk in verdwalen

(je ziet ook de wirwarrige wortels niet)

Elk nu is zojuist weer voorbij. Onachtzaam is dat verweesd moment

voor dood in het hoofd achtergelaten.

Voor de tienduizendste keer wrijf je haar rulle aarde in je tabula rasa.

en kleurt je heimwee roder.

Voor de tienduizendste keer, vermoeid als de zee,

pak je de zin weer op en woekert het verlangen verder.

Voor de tienduizendste keer herschik je de oerpoep. Een kustlijn wellicht.

Schep je je beelden..

..om het contact, waar mogelijk, met de werkelijkheid te herstellen.

Voor de tienduizendste keer..

..de kinderlijke wonder:

Het getij, wolken, de sneeuw met haar tienduizend namen.

Met tienduizend woorden arrangeer je dat wat geluk moet heten,

je niet begrijpt maar bij machte bent, en

bovendien veel te groot is voor jou alleen.

..en nog, lieve lotgenoot,

nog blijf je arrangeren, tot bloedens toe. Met grovere middelen,

zeven, met desnoods grovere mazen.

Uiteindelijk hervind je dat nu later. Veel later pas,

na het noemen van de data, van de respectabele daden, dierbare naasten.

Van mij, hoop ik. Ver na: ‘de herinnering blijft’, blijft

het ding, als cliché, hortend steken in de laatste regel.

Tegen het harde pragmatisme

van de platte realiteit

sloeg je je prehistorische baleinen stuk.

Na als verfomfaaide

en afgedankte paraplu

ter aarde besteld te zijn,

zal ik me je herinneren.

Als onzeker zwabberend zwaargewicht,

weerbarstig koerszoekend tegen wind

en kleingeestigheid.

Je geduldig wachten

aan een langzaam sluitend wak.

Je kort, maar vertrouwd commentaar.

Waar ik hartgrondig mee mocht instemmen!

Je oerschreeuw zal versterven

en niet meer te reconstrueren zijn.

Uiteindelijk zal je ondergronds

vleesloos, maar vederlicht wegzweven

op ondoorzichtig

grondwaterpeilbeheer.

Mijn mededogen,

en het laatste geheim,

nam je mee in je graf.

Waarop dit armzalig kunstbosje,

ongepast, weerloos tegen tijd,

als een veel te mondain monument,

je stijf gedenkt,

maar niet eert.

Mijn bloembestoven nichtje,

7, tekende een pauw

met ultramarijn bijna hemelsblauw.

(Nadat  juf met het dode voorbeeld

het nieuwe active-bord verluchtte)

Een eigenwijs, zoals mijn nichtje,

beest is het.

Happy met z’n extravagantie,

dramatiek op één been,

kekke heupstand, vervolgens

z’n ijdelheid paraderend tot,

einde catwalk-het seizoen,

de rui genadeloos in zal treden.

Terwijl ik me afvraag waarom

in de kantlijn van de tekening ook een uil figureert,

en hoe ik L.Rotgans’ Narcissus regels:

“Gij vindt niet dat gij zoekt, gij zoekt niet dat gij vindt,

  Maar gaat, gemarteld door uw eigen schim verloren”

kan spiegelen

En intussen de ovengegaarde cakejes

op tafel geurend de kamer vullen,

vatten de pronkveren op haar tekening,

plotseling, stuk

voor stuk, vlam.

En hoor ik ver weg de groteske schreeuw

van pauw, eindelijk, precies

bij zijn verschijning passen.

Er zit een heel klein meisje

in me,

ze vindt het klein.

Wil ze schilderen, toe,

weet maar niet hoe. Wat doet

die baardige man daar,  

rauwdouwer, met die onhandige

woeste gebaren ’t meisje verdrinkt

en begint.

N.B. Begint

Er zit een keurige meneer

in me. Te overwegen. Te o-ver-weg-en!

’t Zijne, ’t hare te redden of

de bron te kanaliseren, de viezerik..

een politicus zeker.

Er zit een moeder

in me, die het allemaal goed vindt.

Met gesteven schort de mond gesnoerd

nemen haar zachte ogen me

gerust bij de hand.

Er is oneindig veel papier, voor jaren

(nog bomen), soorten, maten… Er zijn

evenzoveel middelen in me.

Van diep onder wiens taaie huid,

en op wiens teken vloeit wiens inkt

en waarom

tenslotte toeterend de delta uit..