Biografie van Walter Gerritsen van der Hoop
- Nr.TitelTekst
- 13993
DE BRONNEN VAN DE NIJL
1e rondeBang voor wat ’s nachts krioelt
onder de boxspring
en in geen enkele insectenboek voorkomt
angstzweet, vermoedens grenzend aan zekerheid
processierupsen
in je pyjama
’s morgens je sokken aantrekken
met samengetrokken tenen
zwerfspinnen?
je schoenen aantrekken
schorpioenen?
ten prooi aan knikkende knieën
als ik op de tast achterin een kast een rolletje sellotape zoek
of onderin m’n broekzak naar de huissleutels
kogelmieren uit Zuid-Amerika?
terreurteken uit Afrika, roofwantsen
killerbijen, moordhorzels, maar misschien pieker ik te veel
misschien weet ik te veel
over hoe het afliep met dr. Livingstone
toen Henry Morton Stanley al lang weer elke avond
lamsbout bestelde in zijn Londense club. - 23994
GIVE IT A TRY
1e rondeProbeer het een keer
zelf dichter worden, ik help u op weg
in mijn rariteitenkabinet
bezoek mijn brein, entree vijf euro
u krijgt vilten slofjes over uw baggerlaarzen
om hersenletsel te voorkomen
dwaal een middag rond in mijn gedachtewereld
u mag alles aanraken en uitproberen
stel gerust beginnersvragen
er zijn ligstoelen en bijzettafeltjes met notitieschriftjes
en fijngepunte potloden, er is zachte muziek
op het even uur worden vloeistofdia’s vertoond
niet schreeuwen, vloeken, vechten, niet elkaar wegduwen
in het hoekje met de rijmwoordenboeken
als de inspiratie niet komt
kunt u aan de balie een supplementair kaartje kopen
elke dag tegen zonsondergang komt namelijk buiten op de gracht
mijn buurvrouw naakt voorbijdrijven op een pompeblad - 33992
UNIVERSUM
1e rondeNeem een halve dag vrij
om te struinen in je brein
rond te zwerven in jezelf
dwaal door labyrintische gangen vol vervaagde herinneringen
overwoekerde meningen, afgebrokkelde standpunten
soms, in een ver afgelegen salon, achter een verroeste deur
is alles gebleven zoals het was
18 april 1975, de glazen, de asbakken, de stropdassen
in haast verlaten, nooit meer terug geweest
verderop
zijn kelders vol afgekloven speelgoedbeesten, kindertekeningen
proefwerken, getuigschriften
overal aan de muren verbleken illusies
in een vitrinekast rusten verschrompelde ambities
huiverend
bezoek je zolders vol gestolde dromen
verdwalen?
ach, wat is verdwalen
in een universum zo groot als een voetbal
- Nr.TitelTekst
- 11819
IN EIGEN BEHEER
1e rondeHoewel gelegen op het kruispunt van vier oceanen
vinden hier geen noemenswaardige scheepsbeweging plaats
als hij ’s morgens vroeg het vuurtorenlicht heeft gedoofd
kijkt hij uit over een zee van tijd
soms aan de horizon een vermoeden van regen
de resten van een vermoeide storm
af en toe doorklieft een vliegtuigstreep de hemel
die langzaam verwaait
hij kan om het eiland roeien
1 uur 45 minuten
op even dagen gaat hij linksom
twee keer per etmaal druipt het tij af
als hij wrakhout vindt timmert hij verder aan zijn boekenkast
’s avonds schrijft hij aan zijn veertiende roman
in eigen beheer - 21821
MARMER
1e rondeHet voetstuk staat al
nu is het wachten op zijn heengaan
dan zal hij tot in eeuwigheid met versteende blik
ons manen tot bedachtzaamheid en wijsheid
nooit bevrijd van zijn aardse verantwoordelijkheden
of hoog te paard
ons met geheven zwaard voorgaan op weg naar nieuwe uitdagingen
onvermoeibaar, hoe het brons ook verweert
er zal dan ook een dichter worden besteld
die met geweld van beitels zijn daden uit zal hakken
in ons geheugen
maar zou hij zelf niet liever kiezen voor een troubadour
die zwijgt
nadat hij in een vluchtig lied zijn leven heeft bezongen
dat dan verwaait in de wind
zou hij niet kiezen voor vergetelheid
en het marmer dan maar het marmer laten
misschien landt er straks af en toe nog een vlinder
of nooit
en verder niets - 31876
NOODUITGANG
Top 1000Ongecoördineerde zwembewegingen zoals bij een vliegtuig
waarvan op 10 kilometer hoogte alle motoren zijn uitgevallen
daar deed het aan denken
de manier waarop hij het leven probeerde door te komen
hij hield het lang vol maar uiteindelijk kwam het moment
waarop de betekenis van de vluchtgegevens tot hem door drong
het was boven Koblenz, we kwamen terug van een weekje Rhodos
met bejaardenkorting
hij klapte het televisieschermpje voor zijn stoel weg
klikte de veiligheidsriem los, zocht met zijn ogen de nooduitgang
en zette een laatste glijvlucht in
naar waar hij de kransen vermoedde - 41877
OP POLE POSITION
1e rondeZe waren goed weg
maar al in de bocht die volgde
sloeg haar schoonheid op zijn stembanden
hoewel zijn uiteindelijke bedoelingen wel overeind bleven
slaagde hij er niet in, deze op het lange rechte eind nog verder kracht bij te zetten
nog vóór de eerste chicane
kwam hun avontuur piepend tot stilstand
zwijgend duwden ze elkaar terug naar de pitstraat - 51875
SOMS RUIK JE INEENS WEER VERSGEMAAID GRAS
1e rondeMaart
de zwaluwen zijn aangekomen
april, een koekoek gehoord
wanneer iets de eerste keer is besef je meestal wel
juli,
augustus, september, was dit de laatste koekoek van dit jaar
is dit de laatste zwaluw die vertrekt?
nooit weet je zeker of iets de laatste keer is
besefte je het
toen je voor het laatst in de kinderschoenen stond?
wist je
dat het die dag de laatste keer was
dat je met je kaplaarzen door een regenplas stampte?
zomerhuisje op de Veluwe, wist je het
toen je voor het laatst ravotte in een berg vers hooi?
daar kwam je vader net aanlopen met een dienblad vol kogelflesjes
beseft hij
dat je hem na die vakantie nooit meer zal vragen om je voor te lezen?
hij draagt zijn nieuwe korte broek, je bent ontzet over zijn benen
jij wist niet dat
hij weet niet dat
je wist niet dat je nooit meer
dat je later zelf
en zulke knieën
maar goed ook, eigenlijk - 61818
SPEULDERBOS
1e rondeMidden in dit bos
op een kruispunt van ruimte en tijd
troffen ze elkaar
hij was op weg van Amsterdam naar Apeldoorn
zij was net halverwege haar 17e verjaardag
en het tussenjaar dat ze zichzelf gunde
ze vonden een boomstronk om hun ervaringen uit te wisselen
hij vertelde over de plaatsen op zijn route, Spakenburg, Harderwijk
zij haalde herinneringen op aan haar VWO tijd
het eindexamen, de schoolfeesten
wat heimwee was wisten ze allebei
en ben je niet bang voor de toekomst
vroeg hij
waarop haar wedervraag was
ben je niet bang dat je pad onbegaanbaar wordt
of overwoekerd blijkt te zijn?
ach, was zijn antwoord, het voordeel van de reis die ík maak
is dat ik altijd nog kan omkeren - 71815
STERRENRESTAURANT
1e rondeVier bereidingen van komkommer
dat is geen broodje pulled pork
of een scooter met een pizzadoos achterop
vier bereidingen van komkommer
dan zijn we ver verwijderd van de jaren ‘50
toen de enige sterren in ons land
die op de Grumman F9F Panther van Buck Danny waren
en onze moeders maar één bereiding kenden
andijvie met maizenaklontjes
acht bereidingen van kindergeluk
Ranja met een rietje
appelmoes
autoped
busje trap
schone pyjama
Avro’s kinderkoor
een grote schijf watermeloen
en op een zonnige zondag naar het strand
emmertje, schepje, kanalen graven
zandtaartjes bakken
en tegen zonnebrand had je moeder
een plakje komkommer - 81820
VOORJAAR
1e rondeBij de eerste mooie dagen
lopen in ons land de meisjes uit
als elzenkatjes
zo zacht zijn hun wangen
tussen het prille groen
gloeien lippen
rood als klaprozen
in hun krullen
vermoed je veelkleurige vlinders
die in geen enkel insectenhandboek worden vermeld
op schapenwolken reizen ze naar de kust, lelieblank
spatten ze in de zee alsof ze
zojuist op een schelp
zijn komen aandrijven uit een Griekse mythe
wij oude mannen aarzelen
om onze winterjassen weg te bergen
en onze vleugels nog een keer uit te slaan
we hebben meer tijd nodig om de sapstromen weer op gang te brengen
zoals de eiken die pas tegen juni hun bladeren ontvouwen
is het omdat onze ogen maar langzaam kunnen wennen aan het licht
of sparen we onze krachten voor de herfststormen
waarvan we inmiddels beseffen dat ze komen
- Nr.TitelTekst
- 11444
GLASBAK
1e rondeNa het eten gaat hij naar boven
avond na avond vordert zijn roman
hij ziet hoe zijn vrouw kijkt naar de fles die hij meesmokkelt
haar blik als hij ’s morgens met z’n plastic tas op weg gaat naar de glasbak
ze heeft gelijk, zoals altijd en over alles
en voor zijn eigen bestwil, natuurlijk
zoals zijn moeder gelijk had, natuurlijk, en over alles,
en altijd, en voor zijn eigen bestwil
sinds kort spoelt hij elke avond de inhoud weg in de dakgoot
een echte man
heeft immers minstens één geheim - 21447
HELANCA
1e rondeIneens is er niemand meer
om je te vertellen hoe je als kind was
vast niet zo lief als in je poeziealbum
het litteken op je knie, gevallen met de step, iets met prikkeldraad
onder in een schoenendoos zijn nog gekreukte super-8 filmpjes
maar dan haalde je moeder eerst een kam door je haar
wat een schattig jurkje
maar je weet bijna zeker dat iedereen altijd naar je keek
wanneer je uit je kleedhokje kwam in dat rare badpak
als een toerist met een caravan sleep je van alles en nog wat mee
maar wat echt achter je ligt zie je alleen in de lachspiegel van de herinnering
of was je werkelijk zo dik? - 36716
MET EEN KUSSEN OVER JE HOOFD
1e rondeEven rust
als is het maar drie maten
even niet die snerpende hoge C’s om je oren
even zomaar voor je uit neuriën
even rust
even de verzorgers op het veld
even wegdromen op de middenstip
even slapen in de berm van de A50
even zitten op een omgevallen vuilnisbak
even niet alle ballen in de lucht houden
even de tekenen niet begrijpen
even niets vinden
even afdruipen
de wereld is een beetje vol
even in het vergeetkamertje wegkruipen
bij de kelderrestanten
of in de verdwijnkast - 41445
PIJN
1e rondeVer weg op zolder staat een oude kast
met een blik, zoals zo vaak bij oude kasten
van raak me niet aan
als je mij met rust laat, laat ik jou met rust
vergroeid met haar inhoud staart ze voor zich uit
pas als zij dood gaat
zullen we haar open maken en weten waaraan ze leed - 51442
POETRY INTERNATIONAL
1e rondeHet was die dag van dat postmoderne weer
juist toen hij het podium beklom
kreeg hij te maken met allerlei speelse dwarrelwinden
woorden waaiden uit zijn mond, alinea’s verdwenen op grote hoogte
uit het zicht
misschien worden ze later teruggevonden
ergens ver weg, zoals na Koningsdag diep in Duitsland
oranje kinderballonnen verlept in een braamstruik hangen
misschien verbleken zijn strofen straks wel
op een kale Witrussische steppe
voor zich uit geschopt door een balorig schoolkind
of ze veegt een handje vol bij elkaar
en brengt ze naar een wijze oude man
die bij
hoe je daar lag in het ochtendlicht
in langdurig zwijgen vervalt - 61448
STRAND
1e rondeZes, zeven lome golven per minuut
voordat de volgende komt bereis je alle continenten
hele levens leef je
dat is het verschil
zij hebben alles al gezien
droom gerust je zomerdromen
brutale verlangens, wilde avonturen
de zee kijkt nergens meer van op
je geheime fantasieën
teken ze in het natte zand
over tien seconden zijn ze gewist
de zee maak je niet gek - 71446
TE HOOG
1e rondeNiet goed opgelet bij zangles
al bij haar eerste optreden bleek dat het halen van de hoge C
een vrijwel onmogelijke opgave was
andere solisten die zich achter haar verdrongen
moesten wachten
blootgesteld aan de ijzige sneeuwjacht op de topgraat
en aan de rotsblokken die zij in haar verwoede pogingen lostrapte
het orkest beneden in het dal was al verder getrokken
en nog nauwelijks hoorbaar
als ze zou slagen
zou het zijn ten koste van blijvend letsel
afgevroren ledematen, beschadigde stembanden
en natuurlijk verzuimde ze dan een foto te maken
zodat uiteindelijk niemand haar zou geloven - 81443
ZWERVER
1e rondeSoms is hij urenlang alleen
met zichzelf
als broers zijn ze
aan een half woord genoeg
hij houdt zijn herinneringen nog eens tegen het licht
poetst ze wat op, brengt wat extra kleur aan
slentert een zijpad in of zijn neus bloedt
maakt een luchtfoto van zijn bestaan
rommelt in de kast met fantasieën
zwerver in zijn eigen hoofd
verdwalen?
ach, wat is verdwalen in een universum ter grootte van een voetbal
- Nr.TitelTekst
- 13339
AANDACHT
Top 1000Hij speelde lead guitar
altijd
was het niet goedschiks dan wel kwaadschiks
in elk gezelschap wachtte hij op het moment om zijn solo te starten
met de volumeknop de pijngrens aftastend
cowboylaarzen, spotlights
tijdens de buurt-barbecue een snerpende versie van het volkslied
groupies, slipjes op het podium
de microfoonstandaard rondzwaaiend boven zijn hoofd
bij het bowling-uitje van de zaak
op de verjaardag van zijn bejaarde moeder
z’n instrument kapot slaan op de salontafel
ach, m’n jongen toch - 24156
ER WAS....
1e rondeVandaag was ik geboren op Zuid
de Duitsers waren weg, de sinaasappels nog niet terug
mijn moeder had een hoofddoek voor het stofzuigen
mijn vader een zwarte fiets voor onder Maastunnel door
mijn komst was onontkoombaar
Gisteren was ik geboren in Musselkanaal
de datum kan gewoon hetzelfde blijven
mijn vader werkte in het veen
mijn moeder, die nog nooit van de Coolsingel had gehoord
stopte sokken voor mijn zes oudere broertjes en zusjes
ik kon er nog wel bij
Morgen was ik misschien geboren op Mururoa
en ook ouder, want over de datumgrens
mijn moeder had nog nooit van sokken gehoord
mijn vader nog nooit van werken
maar wel volop ananas en op 25 juni 1947
een wonder
En overmorgen, en volgende week?
er valt je vanzelf iets in - 32408
GEBROKEN WIT
Top 1000
Zoals er duizend kleuren wit bestaan
zo zijn er duizend soorten stilte
binnenin een diepvrieskist is het heel erg wit
en vast ook heel stil, al kunnen we dat niet controleren
de stilte van het graf, de stilte van een mortuarium
als je de geur van lelies wegdenkt
maar vaak ontroert het onvolmaakte ons het meest
stilte met een rafelrand
wanneer je in de Alpen omhoog wandelt
en je uiteindelijk vanuit het dal alleen nog af en toe
een kettingzaag hoort
een Duitse herder die aanslaat
of als je op een zomermiddag
op je rug in de hei ligt
niets om je heen
en alleen heel hoog in de lucht
een vliegtuigje pruttelt - 42629
HORROR CLOWN
1e ronde
In het journaal werden de kinderen geïnterviewd
ze waren op hun fietsjes achter de clown aangegaan
hij had een zakmes hakmes grote houten hamer of nee
een Ivanhoe zwaard kettingzaag bijl en in elk geval
een heel grote clownsneus
maat basketbal, maat XXL zal ik maar zeggen
helder rood
witte stippen
en heel grote clownsschoenen, wel vier meter
op de groei gekocht
veronderstelde de nieuwslezer
ook clowns hebben immers een moeder. - 52630
LAKENS
1e ronde
Slaap maar beter met je schoenen aan vannacht
er kan een vloedgolf komen die ons noodzaakt om te vluchten
naar de zolder, of de dijk op voor zolang het duurt
barbaren kunnen binnenvallen om ons mee te voeren
als je echt wilt overleven, onthoud altijd waar de uitgang is
en altijd je paspoort
en een nagelvijltje onder handbereik
misschien wil je om vijf over half vier wel vertrekken
in haast je spullen pakken en de straat op
schreeuwen om een taxi
in een hoosbui
ja, waar ben je dan zonder schoenen
en leer ook gauw zwemmen
welterusten - 63338
VERMIST
1e rondeHoe vaak ben ik al niet verdwaald
in onbekende bedden, blonde krullen
in vreemde pakhuizen, op labyrintisch verkeerspleinen
mijzelf verward in onberekenbare bergketens
verloren gelopen in woekerend oerwoud
hoe vaak niet verdwaald in geleerde boeken
hoe vaak niet het spoor bijster geraakt in mijn eigen gedachten
en wie komt mij straks zoeken in het zelfgegraven gangenstelsel
waarvan de ingang zich bevindt
onder het vloerkleed in mijn studeerkamer?
- 72407
WANHOOP
1e ronde
Weg
aanmonsteren op de wilde vaart
vannacht nog een taxi zoeken naar Tobroek of Timboektoe
morgen verhuizen naar een huis dat nog níet vol is van herinneringen
nu gelijk beginnen alles in kisten te pakken
of beter nog het meubilair in stukken hakken
het serviesgoed kapotsmijten tegen de muren
de televisie het raam uit, petroleum sprenkelen over al mijn gedichten
en met een kussen over mijn hoofd
het einde afwachten
maar misschien pieker ik te veel
misschien zit morgenvroeg om half acht
onze poes gewoon weer voor de keukendeur te mauwen
- Nr.TitelTekst
- 12025
1953
1e rondeWie houdt in onze overdekte winkelstraten
nog in de gaten hoe de wolken razen
wie let nog op het water als het tij keert,
inspecteert de dijken, hijst de stormbal
gaat de sluizen sluiten?
Wij niet, in onze voorverwarmde huizen en kantoren
komt elke dag de hele wereld binnen
maar niemand weet meer of het eb of vloed is buiten
Wie heeft er nog een schelp om thuis de zee te horen?
- 22022
CHRYSANTEN
Top 1000Hij reed met snijbloemen op Oost-Europa
geen mooier exportproduct dan anthuriums, rozen, chrysanten
schoonheid verlenen aan de balzalen van postcommunistische tsaren
kleur brengen in naar koolsoep ruikende huurkazernes
laatste verzoeningspoging van een dronken echtgenoot
verwelkend in een vaas op het kapotte televisietoestel
postillon d’amour voor een verlegen soldaat
troost op het besneeuwde graf
van een vroeg gestorven ballerina
- 32027
GRIEKSE MYTHE
1e rondeDe draak is dood
nu nog drie keer rond Sicilië zeilen
De oude koning op het bordes
hangt mij de goudgeborduurde mantel om
de oude koningin hanteert haar waaier
en de prinses giechelt met haar hofdames
en kijkt weg als ik haar hand kus
’s Avond bij het diner vertelt de oude koning verhalen
iedereen lacht en de minstreel begint aan het twaalfde couplet
de oude koningin probeert er achter te komen wat mijn vader doet
terwijl de prinses nukkig met haar ganzenbout speelt
Zullen we maar liever doorvaren
naar het Westen, langs de Zuilen van Hercules
naar waar alleen nog zwijgzame mannen zijn
en oneindig water, het kraken van het want
en alleen nog heel af en toe
een wolk aan de horizon - 42028
HIGH TEA
1e rondeMet uitzicht op hun weids en goedgemaaid gazon
gebruikten ze de tea, onder een parasol van eeuwenoude bomen
ze waren nog onwetend van het onheil dat zou komen
maar toen verscheen de butler en de ondergang begon
er klonken wilde kreten aan de poort
in het decor dat door een landschapsschilder leek ontworpen
meldden zich nu bochelaars en boerenknechten uit de dorpen
met hooivorken en rieken, en welbelust op moord
‘van adel’ mocht een understatement heten
ze waren bovenop de apenrots geboren
maar in hun serre wordt nu gerstepap gegeten
er wroeten varkens in hun gras
er broeden kippen waar het koetshuis was
fazant en parelhoen verloren.
- 52021
MEEUW
Top 1000Toen er een meeuw op mijn hoofd scheet
was de maat vol
nóóit, nóóit zou ik weer meegaan naar het strand
ik zou een vriendin zoeken met een kwetsbare blanke huid
zo’n onbespoten type
die op zondagmiddag alleen maar naar een museum wil
en op zwoele zomeravonden naar de leesclub
En zo kwam het
dat ik een vrouw vond met yoga-ogen
en kennis van Afrikaanse dans
vies van honden en katten en kamperen
geen vette friet maar voedende crême, en nagelvijltjes
en altijd maar in de spiegel kijken, of in een etalageruit
of haar haar goed zat
en altijd over alle plassen heenstappen
En dat ik dan elke zomer één middag
op het balkon in de zon mocht
en dat we dan ’s avonds in bed
gingen kijken hoe bruin ik was.
- 62026
PIJPENKRULLEN
1e rondeHad je het kunnen weten,
zij met haar pijpenkrullen
had je het kunnen weten,
zij met haar zomersproeten
de geschaafde knieën
gevallen met de step
Dat alle andere meisjes in de klas
oppas-oma’s zouden worden
steunkousen
sudoku’s
Ons Koningshuis
een nieuw recept voor zuurkool
en dat zij nog steeds op haar rolschaatsen
rondjes zou draaien
in je hoofd - 72023
SUIKERSPIN
1e rondeMet haar was het leven een kermis
uren moest hij dwalen door de spiegelpaleizen
van wat ze nu eigenlijk precies bedoelde
proberen zich staande te houden op de cakewalk
van haar onverhoedse ideeën
proberen niet kopje onder te gaan in de wildwaterbaan
waarheen ze hem soms plotseling meevoerde
als het rad van avontuur haar te traag ging
in de botsautootjes
kon hij meestal even het initiatief heroveren
maar als ze hem in de achtbaan
hoog de lucht in gooide en hij maar moest afwachten hoe het zou aflopen
gaf hij zich gewonnen
en begroef zijn gezicht huilend in de grote suikerspin
die altijd kwam, dat wist hij.
- 82020
TWIJFELEN
Top 1000Ach, wat is besluiteloos?
Is een metronoom besluiteloos?
De slinger van een klok, een stoplicht?
Is de zee besluiteloos, dan weer eb, dan weer vloed
een golf die op het strand rolt maar toch weer terugkrabbelt?
Waarom moeten we altijd maar keuzes maken?
Ik zag een peuter die doodgewoon
op handen én voeten de trap opklom
er zijn scheidsrechters die zich niet schamen
ten overstaan van een vol stadion een muntje op te gooien
En waarom zou een veerpont niet midden op de stroom mogen zinken?
- 92024
VOORJAARSWIND
1e rondeJe ziel te drogen hangen in de milde voorjaarszon
één keer per jaar programma 6 kan geen kwaad
-delicate stoffen, zonder eindcentrifuge-
maar nog beter is een langzame handwas
de scherpe geur van woede en angst
de schimmels van de jaloezie
de bloedvlekken
goed spoelen
vooral niet strijken
maar in de zachte voorjaarswind laten drogen
en ’s avonds door vrouwenhanden binnengehaald
- Nr.TitelTekst
- 12868
Fiets
1e rondeAls zij door onze straat fietst
zwijgen de kanonnen
verandert het asfalt in bladgoud
springen de stoplichten op alle kleuren van de regenboog
uit de putdeksels wolkt Cacharel Promesse
en als ze met haar fietsbel belt
begint de lente
- 2457
Gedicht voor een verwarde zwerver
1e rondeIk ben de brave burger die ontsteld ontdekte dat je in zijn voortuin sliep
de wijkagent die ingreep toen je zonder kleren door de regen liep
maar ik ben ook je oude gabber die daar ineens weer stond
en die je op de been hielp en een kamer voor je vond
Ik wil het schoolkind zijn dat elke dag je pizza haalt
de buurman die je was doet en die ongevraagd je huur betaalt
ik wil de kastelein zijn die je reisverhalen allemaal van buiten kent
maar die je nog eens inschenkt nu je moegestreden bent
ik wil degene zijn die voorleest als je angstig wakker ligt
de vriend die als het onweert aan je keukentafel zit
en als je eerdaags aankomt bij het einde van je rit
zal ik de dichter zijn die op je graf de woorden ‘rust in vrede’ dicht.
- 3458
Gelukzoeker, december 1701
1e rondeIk trek mijn laarzen uit
doorweekt, tot op mijn botten koud
kruip bij het vuur, op tafel komen schalen parelhoen en varkensbout
en heel veel grote kannen bier
verblind door sneeuwjacht
hebben we dan toch de weg over de Veluwe gevonden
na uren klonk godlof vanuit het donker het geblaf van honden
en in het schijnsel van de deur verscheen de herbergier
de lage ruimte vult zich snel
met zwervers en gespuis, en rook en dobbelspel
en dronkenmansgezang en met de geur van ganzenvet
en met de spookverhalen die mijn metgezel vertelt
hij waakt over de tassen met ons geld
ik vind een veelbeslapen bed
de dochter van de waard, net zeventien
laat mij haar eigen schatten zien
een snel ontbijt, dan weer te paard
drie dagen gaans nog naar Den Haag
diep weggedoken in mijn kraag
trotseer ik hagel sneeuw en ijs
de dichtgevroren Vecht, Goejanverwellesluis
en dan met Kerstmis op de Lange Poten thuis
een rijk man bij een warme haard
dromend van een nieuwe reis.
- 4459
Onrust
Top 100De straat werd op staande voet ontslagen
wegens gekronkel
een beukenhaag kreeg een taakstraf
wegens ritselen
samenscholingen van meer dan één vogel
werden niet meer toegestaan
en uit elkaar gejaagd
preventief werden alle honden gesnoeid
’s nachts zorgden sproeiwagens van Gemeentewerken
voor afkoeling
ten einde raad werd ook de oorzaak aangepakt
de lente werd gelast haar borsten weer te bedekken.
- 57519
OP EIGEN KRACHT
1e rondeWe lieten slaven komen
om rivieren om te leiden
en tuchthuisboeven die kanalen moesten graven
en opgepakte zwervers en zigeuners velden eeuwenoude bomen
we lieten Poolse gastarbeiders halen
we ronselden Chinese koelies en Javanen
en aan de drank geraakte Indianen
om polders en moerassen droog te malen
we lieten monumenten en paleizen bouwen
we lieten uitgeprocedeerde illegalen
en blinde bedelaars met kisten vol met edele metalen
en zware balen bladgoud sjouwen
het werk was af na twintig jaar en twintig dagen
we lieten Hof van Eden in het marmer freezen
en toen was ons gelijk bewezen
de schepper was op eigen veld verslagen
hier was het nieuwe paradijs verrezen
(natuurlijk moesten we wel zware poorten maken
en kindsoldaten huren om de buitengrenzen te bewaken)
- 62866
Stadslucht
1e rondeEen muur, een brug, een poort, een gracht
waarachter je je veilig weet
of het Florence of Krakau heet
hier werd de toekomst uitgedacht
hier werd de tirannie vermoord
hier was de broedplaats en de bron
waar revolutie groeien kon
de vrije geest, het vrije woord
hier is Erasmus eregast
hier komen ketters uit de kast
hier is waar durf bescherming vindt
hier is waar Galilei wint
hier draait de aarde om de zon
hier is waar telkens, telkens weer
een nieuwe tijd begint.
- 7461
Tegenwind
1e rondeOok dat nog
op weg naar een leuke date
maar je haar zit helemaal plat door een regenbui
en je mascara is uitgelopen
en je witte legging zit onder de modder
en je bent al te laat
want de poes had overgegeven
en nu ruik je naar bleekwater
en je bent vergeten hoe die film heette
waarover je interessant wilde praten
en je herinnert je ook niet meer
of je wel of niet tegen mojito’s kan
en het harsen van je snor is niet goed gegaan
en eigenlijk heb je al een vriend
en je moet vreselijk plassen
maar het is nog zeker twintig minuten fietsen
tegen de wind in.
- 82864
Terug in base camp
1e rondeAls alpinisten die in een ijskoude nacht
na een wanhopige zwerftocht op de gletsjer
wanneer de mist optrekt hun basiskamp terugvinden
en zich uitgeput in hun half ingestorte koepeltentjes laten vallen
Zo zullen wij ooit wankelend aankomen
vluchtend voor de branden en de overstromingen
bij de grot waar onze houtskooltekeningen nog net te zien zijn
waar we honderdduizend jaar geleden voor het eerst vuur maakten
We zullen terugdenken aan de ochtend
waarop we bij de eerste stralen van de zon naar buiten kropen
en onze tocht door de geschiedenis begonnen
En zoals de bergbeklimmers elkaar verwijten maken over de zuurstofflessen
zo zullen wij elkaar de schuld geven van de rampen die we hebben aangericht
en van de miljoenen sherpa’s
die bij ons mislukte avontuur het leven hebben gelaten
En we zullen langzaam onze spullen bij elkaar gaan zoeken
want we weten dat van hogerhand geen permit is afgegeven
voor een tweede poging.
- 9462
Tot gauw
1e rondeVergeefs probeerde hij
te doen alsof alles OK was
maar in zijn ogen las ik wanhoop
en rond zijn bleke lippen speelde het verval
op zijn bezwete voorhoofd stond geschreven wat ik dacht
zijn handdruk voelde als een koude winternacht
en toen hij zei ‘ik zie je gauw’
wist ik: hij weet: het is voorbij.
- 10463
Uitkijken
1e rondeToen ze plotseling mijn pad kruiste
was het niet of de hemel openbrak
en de hele wereld om mij heen
vergat ik niet
integendeel, ik schreeuwde
kan je niet een beetje uitkijken met die rotfiets van je ?!
Toen ze me aankeek stokte mijn adem niet
in mijn keel
bloosde ik niet
tot achter mijn oren
stond mijn hart niet stil
ik boog mijn spatbord recht
en nuchter informeerde ik
heb je je pijn gedaan?
Ze zag er niet uit als een prinses op een wit paard
als assepoester of als Victoria Beckham ook niet
maar ik vroeg toch haar naam
en toen ze antwoordde
Stella
mocht ze op m’n bagagedrager
mee naar huis.
- Nr.TitelTekst
- 13770
BIJ GASLICHT
1e rondeIk zou wel willen dat
ik in een koetsje voorreed
en met kordate stap de trap opging
en met een zwaai mijn hoed afnam
en in bewaring gaf, net als mijn cape, bij een lakei
en als ik de salon betreed
wordt, hoewel iedereen mij kent,
mijn naam genoemd, en de lorgnetten kijken op
de ruisende japonnen vallen stil
en dat de hertogin dan zei
geachte heer, mijn waarde vriend
het is een eer, en wij zijn blij en dankbaar
dat u veilig teruggekomen bent
vertel ons alles van uw reis:
hoe is het over honderd jaar?
- 22615
BOEKENKAST
1e rondeWeet je nog hoe het voelde om met Bruintje Beer naar bed te gaan
hoe het was om naast Robinson Crusoe wakker te worden
en de zon te zien opkomen boven de oceaan.
Weet je nog hoe het was om met schipper Bontekoe het Marsdiep uit te varen
hoe Ned Land, met zijn gitaar, zeemansliedjes zong op het achterschip
hoe je met kapitein Nemo door die grote ruit de diepzee in keek.
Weet je nog hoe je met Dean Moriarty door de Midwest reisde
en hoe je Laboewangi binnenreed in het koetsje van resident Otto van Oudijck.
Weet je nog dat je Ina Dammans tas droeg langs de gracht
dat Frits van Egters je op zijn zolderkamer zijn konijn liet zien
dat je op een middag na schooltijd meeging met Portnoy
en zijn Joodse moeder leerde kennen.
Weet je nog hoe je dronken werd met het Loodgietende Prijsdier
hoe je hash rookte met Jill, de nieuwe vriendin van Harry Angstrom
hoe je danste onder de vulkaan.
Weet je nog de eerste keer dat Madame Bovary een einde maakte aan haar leven
de eerste keer dat Graaf Andrej Bolkonski stierf in de armen van Natasja
de eerste keer dat Albertine haar briefje achterliet voor Marcel?
Al die avonturen, tragedies, liefdes
al die helden, idolen, schurken, zwervers
ze staan er nog allemaal,
ze worden langzaam oud, net als jij.
- 32511
EN VERDER
1e rondeLopend naar huis
je fiets gestolen
of in de gracht
gegooid
het was een wilde nacht.
Lopend naar huis
een taxi kan je niet betalen
en in het weekend gaat
helaas
de eerste bus pas laat.
Lopend naar huis
maar eigenlijk te zat
door onbekende buitenwijken
dwaal je
waar alle straten op je eigen lijken.
Lopend naar huis
voorbij het laatste stoplicht
stopt de stad
wat rest
zijn poldersloten en de geur van mest.
Lopend naar huis
Naar huis? Hier zijn alleen verspreide boerderijen
en stallen, schuren, kippenhokken
en schapen
hier in het natte gras maar even slapen
totdat de mist is opgetrokken?
- 42616
FINALE
1e rondeZe liepen warm toen hij te laat was voor het eten
Had je niet minstens even kunnen bellen?
Ja, nee, schat, sorry, druk en glad vergeten
de eindstand kon je toen nog niet voorspellen.
De aftrap was om kwart voor zeven: altijd jouw werk en ik vergooi m’n leven
het ging over ik ben alleen maar goed voor wassen en voor koken
en over zelf je overhemden strijken en over altijd naar dat stomme voetbal kijken en over minder drinken minder roken, over beloofd en afgesproken en over overwerk en in de steek gelaten, en over niet meer samen kunnen praten.
De tweede helft begon iets over acht en deed het ergste vrezen voor de nacht
het ging over alleen maar goed voor benen wijd en over eeuwig spijt
en over altijd al geweten en over wat haar moeder indertijd al zei.
Een gore sliding om half tien: je hebt die slet natuurlijk stiekem weer gezien.
De reguliere speeltijd was toen wel voorbij, maar met je denkt alleen maar aan jezelf werd er verlengd en tegen elf ging werkelijk de beerput open, over op kanker of op een dodelijke botsing hopen en over bij een psychiater lopen en zo rond middernacht werd er gesmeten met een asbak en met glazen en drieletterwoorden, je bent een lul, een zak, ik kan je wel vermoorden.
Ze zat om zes uur nog te wachten met het eten
en hoopte dat hij snel naar huis zou komen
maar hij vertrok om vijf voor één
en heeft hun toekomst meegenomen.
- 52508
FRIET MÈT
1e rondeIk voel de prikkelende winterzondagmorgenkou
en op de markt beschijnt een helder winterzondagmorgenlicht
de grijze keien
en de haringkar in rood-wit-blauw
nog dicht
er is nu geen verkeer
geen mens, alleen wat meeuwen vliegen krijsend op
en strijken even later dan weer neer
bij de kapotgevallen zakken friet
van gisternacht
ik ga weer terug naar bed
ik hoor hier niet
dit is hùn uur.
- 62504
KLAPROOS
1e rondeDe klaproos bloosde toen ik vroeg
of ik haar strelen mocht
haar kussen en misschien
haar zwarte hart mocht zien
ze sloeg haar ogen neer
klapte haar zachte rozenlippen dicht
want juist een bloem zo teer
verliest niet graag haar eer
ze geeft zich weg aan elke bij
voor mij is ze vanmiddag niet gezwicht.
- 72617
NUL-TIEN
1e rondeBij ons op Zuid zeien we
‘moe je is hore, ik ben bekant ut water in gereje
omdat ut langs de Maas in ene heel hard woei
ik ben gevalluh en hep me imme duim gesneje
me knie geschaafd, moeje is kaike hoe of dat ik bloei!’
Wat zeggie?
Ja, inderdaad: azzie val dan leggie!
Er zijn nog veels te weinig mensen die goed praten kennen
maar als je eenmaal weet hep van de d’s en t’s en ennen
dan gaat er wel een wereld voor je open
je bent op slag nooit meer verkouwen
je steekt je handen voortaan uit je mouden
je gaat van oude vrouden houden
en je ziet mode rode bloemen bloeden, je hoort koeden loeden.
Het is natuurlijk even wennen
een wereld zonder haaien, kraaien, vlaamse gaaien
maar ik denk niet dat je nog steeds kan horen
in welke stad ik ben geboren.
Drie keer raden?
Misschien moet je 010 eens draden.
- 82505
PARTY NIGHT
1e rondeLaten we even chillen
even wat loungen hier op deze bank
even geen kinky chicks die stuiteren
van space cake en van paddo’s en van drank
even geen opgefuckte freaks met pillen
even de soundtrack stopgezet, de vibes vergeten
even geen wicked sounds, geen hiphop en geen beats
en ook niet schuren en niet tongen, even niets
even gewoon naar buiten en een frietje eten
even relaxen, cooling down op het balkon
een time out on the beach of by the pool
even de ouderwetse buitenlucht ervaren
het is een weird, een vet gevoel
zo maar een beetje naar de sterrenhemel staren
en wachten op de ochtenzon.
- 92509
VERBANNEN
1e ronde’s Nachts is het koud en dan maken we vuren
en dan zingen we samen de oude gezangen
van spijt en van schuld, van hoop en verlangen
en de priesters vertellen de oude verhalen
over ons falen en hoe we hier kwamen
en ze noemen eerbiedig de heilige namen
van de zeeën, rivieren en bergen en steden
van lang geleden, op die ster in de verte
en dan wordt er gehuild en gesmeekt
en gebeden om vrede.
- 102510
VREDE
1e rondeNatuurlijk kwam het goed
maar vraag me niet hoe lang het duurde
tot de hemel brak en resolute engelscharen kwamen helpen
om de vrede te bewaren
en om de put te dempen waarin het paradijs verdronken was.
- 112507
WIE ZAL HET WETEN
1e rondeToch weet ik niet zeker of stormen niet lijden
woestijnen niet huilen
moerassen niet graag zouden ruilen
met meren, hun diepgang benijden.
Misschien zijn er bergen die hoogtevrees kennen
misschien zijn er schelpen die door willen leren
misschien zijn er gletsjers die om willen keren
of golven die niet aan de zee kunnen wennen.
Wat doet een steen om zich niet te vervelen
wat doen vulkanen om rustig te blijven
wie weet of sterren graag tikkertje spelen?
Of geysers de tijd soms vergeten, planeten vaak daten
of ijsschotsen zweten, of wolken niet zachtjes de liefde bedrijven
dat kan je niet weten.
- Nr.TitelTekst
- 16957
Hart van goud
Top 100Ik ken een man die op azijn en rauwe uien leeft
die in zijn hoofd napalm en kerosine heeft
met een gebit van roestvrij staal
waaraan nog bloed van honden kleeft
zijn borstkas is een loden deur
zijn haar gemaakt van prikkeldraad
een mitrailleur is zijn geslacht
wanneer hij door de straten gaat
hangt om hem heen een kruitdampgeur
natuurlijk mijden mensen hem
maar iets wat bijna niemand weet:
hij heeft een hele zachte stem
en dat hij elke nacht
gedichten schrijft.
- 26960
Het spel is uit
1e ronde‘De grote rode vogel is gevlogen’
zo stond het in mijn mailbox deze week
het bleek al gauw veel ernstiger dan het eerst leek
want even later hing ‘de vuile was te drogen’.
In wat voor netwerk was ik nu terecht gekomen
eerst was mijn nicht ‘vertrokken voor een lange reis’
toen wilden ze ‘dat ik wat afdeed van de prijs’
ik deed geen oog dicht en had bange nachtelijke dromen.
Ik leefde mee met ‘de prinses’ die arme schat
die gisteren ‘een ongelukje had’
zij had ‘de aspirientjes niet op tijd verzonden’.
Tenslotte werd ‘het lek gevonden’
en toen was plotseling ‘de secretaris’ ‘ernstig ziek’
ik was ten einde raad en in paniek
want ik besefte tot mijn schrik:
‘de snor moet hangen’, dat ben ik.
- 36962
Meer dan je kan zien
1e rondeWìe kan bewijzen dat we in de enig echte wereld wonen?
Dat we maar drie dimensies hebben (en de tijd),
hoeveel dimensies zijn we kwijt?
Misschien zijn we wel speeltjes van tiendimensionale godenzonen.
Wij zijn de Efteling, Madurodam, we zijn door aliens omgeven,
een korrel zand in de Sahara weet ook niet van het Noordpoolijs,
een druppel Amazonewater denkt toch ook niet aan Parijs,
wie kan bewijzen dat wij in de echte grotemensenwereld leven?
Dus let goed op of je geen vreemde dingen ziet!
Vreemde geluiden, rare geuren,
misschien zijn supersnaren wel van nederwiet,
en heeft dimensie zeven onbekende kleuren.
Misschien is ons heelal wel lek als een vergiet,
dus pas goed op voor zwarte gaten, een ongeluk kan zò gebeuren!