Woensdagavond 17 mei is om 19:00 uur in radioprogramma Opium bekendgemaakt dat marwin vos De Grote Poëzieprijs 2023 wint met wilde dood (Het Balanseer).
Laudatio
In een jaar waarin we als jury zelfs niet alle uitzonderlijke bundels op de shortlist konden plaatsen, leek ook de keuze voor dé beste bundel van het jaar ons op voorhand geen evidentie. We legden aan het begin van onze vergadering onze criteria op tafel. We verlangden naar een hechte bundel, eentje waarin de gedichten elkaar versterkten en samen nog meer zeiden dan afzonderlijk; een hypnotiserende bundel, eentje die we niet aan de kant konden leggen; en een bundel waar het taalplezier van afspatte, ongeacht het thema. Natuurlijk waren alle criteria in mindere of meerdere mate in elke bundel aanwezig en hangen beslissingen dan vaak af van de ijking van je weegschaal.
Toch kwamen we al snel bij één bundel terecht. En bij een ultiem criterium: een ver reikende en verrijkende bundel. Poëzie heeft al de kracht om de werkelijkheid een kwartslag te draaien en je een nieuw perspectief te bieden op de werkelijkheid. Maar deze bundels gingen hierin nog verder en uiteindelijk kozen we voor de bundel die aan ons, de jury, de meeste nieuwe inzichten bood. Een bundel die aantoonde dat een universeel en ogenschijnlijk persoonlijk thema zijn tentakels uitslaat naar cultuur en politiek, naar publieke en hedendaagse debatten over zorg, vluchtelingen en milieu. Een bundel die vanuit een hedendaagse gewaarwording van oeroude belevingen glansrijk de vergankelijkheid uitdaagt.
wilde dood, want om die bundel gaat het, trekt vanuit een persoonlijk verlies op onderzoek uit naar de betekenis van rouw. Maar overstijgt al snel het persoonlijke en wordt ook meer dan een verslag van dat onderzoek. Door zijn open intertekstualiteit nodigt hij de lezer uit om zelf op zoek te gaan naar een radicaal andere blik op de wereld. Hij geeft een compromisloze analyse “van het geweld en de gevolgen / die nodig zijn om jouw levensstijl in stand te houden // er is veel doodspolitiek / maar geen verdriet”. Maar tegelijk reikt hij handvatten aan om de zachtmoedigheid toe te laten in onze jachtig bewegende wereld en nodigt hij uit om als gemeenschap het rouwproces zijn tijd, zijn duurzame ritme te gunnen: om de coronadoden, om afgebrande bomen, om verdronken vluchtelingen, ... Door verwijzingen naar niet-westerse concepten en rouwrituelen worden we ook op pad naar een oplossing geplaatst, zonder maar één oplossing op te dringen.
Wilde dood is niet zomaar de bundel van het jaar. Het is een bundel waar we als jury nog jaren mee zoet zullen zijn, waarbij we meest van al de hoop uitdrukken dat hij iets kan veranderen in het wereldbeeld van de lezers.
Jeroen Dera, Nafiss Nia en Xavier Roelens